Một số dự báo nhận định thị trường lao động năm 2009 sẽ có sự “đổi ngôi” giữa các ngành nghề.
Một phần nguyên do của hiện tượng này đến từ tác động của cuộc khủng hoảng tài chính trên thế giới, và cũng đến từ cả những khó khăn nội tại của nền kinh tế trong nước.
Tài chính, bất động sản, công nghệ thông tin u ám
Năm 2007 được xem là năm hoàng kim của ngành tài chính, bất động sản, công nghệ thông tin. Năm 2008, những nghề này bắt đầu nằm trong diện chịu nhiều ảnh hưởng từ cuộc khủng hoảng tài chính trên thế giới cũng như những khó khăn trong nước.
Theo bà Winnie Lam, Giám đốc bộ phận Tư vấn nhân sự của Navigos Group, công ty cung cấp giải pháp nhân sự và tuyển dụng hàng đầu Việt Nam, trong tình hình kinh tế hiện nay, doanh nghiệp cũng như người lao động thường thận trọng hơn trong việc thay đổi nhân sự, thay đổi công việc. Với các công ty, thường thì họ chọn giải pháp hoặc bình ổn, hoặc thay đổi theo chiều hướng cắt giảm nhân sự.
Bà Winnie Lam cho rằng, khi quyết định cắt giảm nhân sự xảy ra, ảnh hưởng nhiều nhất sẽ đến với những ngành nghề đã phát triển quá nóng trong những năm qua. Tài chính, bất động sản, công nghệ thông tin chính là những ngành được dự báo là ảnh hưởng nhiều nhất.
Ngoài ra, sự đổ vỡ hàng loạt ngân hàng lớn trên thế giới vừa qua đã khiến cho lĩnh vực tài chính, vốn thu hút nhiều nhân lực những năm gần đây, co cụm lại và đối mặt với một cuộc khủng hoảng thừa. Điều này cũng đã và đang thể hiện ở trong nước.
Ví dụ, tại Citigroup, ngân hàng lớn thứ hai của Mỹ cũng vừa có kế hoạch sa thải thêm 52.000 nhân viên vào đầu năm 2009. Trong 9 tháng đầu năm 2008, tập đoàn này cũng đã cắt giảm 23.000 việc làm. Kế hoạch cắt giảm việc làm này nằm trong chính sách cắt giảm chi tiêu để đối phó với tình hình khủng hoảng.
Trong nước, một phần ảnh hưởng từ cuộc khủng hoảng tài chính trên thế giới, thị trường chứng khoán liên tục sụt giảm, nhiều công ty môi giới đã buộc phải giảm từ 20% – 30% nhân lực hoặc một khoản chi phí tương ứng. Nhiều ngân hàng thương mại cũng ở trong tình thế tương tự, đặc biệt là sau khó khăn trong 6 tháng đầu năm.
Ông Phạm Quang Ngọc, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, cho rằng, nếu như năm 2007 đầu năm 2008 được coi là năm của nhân lực ngành tài chính với những mức lương ngất ngưởng, thậm chí sự cạnh tranh nhân lực luôn xảy ra với các công ty hoạt động trong lĩnh vực này, thì từ cuối năm 2008 và trong năm tới, sẽ có một cuộc đào thải lao động lớn trong ngành này; phía sau đó là chất lượng lao động sẽ được “siết chặt hơn”.
Một ngành thuộc diện “hot” trong những năm qua là công nghệ thông tin cũng đang chịu tác động của khủng hoảng kinh tế. Nếu như năm 2007 và 2008, nhiều học viêncông nghệ thông tin ra trường không sợ thất nghiệp, được mời chào với những mức lương khá hấp dẫn, thì năm 2009, nhiều chuyên gia dự báo, sẽ có 10% – 15% nhân viên công nghệ thông tin thất nghiệp.
Ngay từ tháng 7/2008, một trong những công ty công nghệ hàng đầu của Việt Nam là FPT cũng đã có quyết định cắt giảm 10% nhân sự. Gần đây là sự xôn xao trên thị trường công nghệ về một trường hợp “ghép” ba công ty con làm một để tinh gọn bộ máy, đồng nghĩa với một lực lượng lao động phải ra đi.
Ngành xây dựng, du lịch, dịch vụ tiếp tục “ngủ đông”
Ngoài lao động trong ngành tài chính, các chuyên gia dự báo năm 2009 cũng sẽ là năm phẳng lặng của nhân lực ngành xây dựng, du lịch và dịch vụ. Lý do được đưa là trong thời khủng khoảng tài chính, nhu cầu và sức tiêu dùng ở lĩnh vực này sẽ sụt giảm.
Ông Nguyễn Xuân Vui, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Dịch vụ và Thương mại hàng không, cho rằng khi kinh tế khó khăn, người ta cũng ít nghĩ đến chuyện du lịch, giải trí. Các tour du lịch tại công ty ông cũng đã giảm đáng kể so với hồi đầu năm.
“Khủng hoảng kinh tế đã tác động mạnh đến hiệu quả kinh doanh của ngành dịch vụ, du lịch, ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập của lao động động ngành này. Năm 2009, nếu tình hình không được cải thiện, chúng tôi sẽ buộc phải cắt giảm lao động”, ông Vui cho biết.
Y, dược, bán hàng, marketing “lên ngôi”
Trong khi phần lớn các ngành nghề đang “tụt hạng”, thì năm 2009 lại được dự đoán là năm của lao động ngành y, dược.
Tại một cuộc hội thảo về lĩnh vực này vừa được tổ chức tại Tp.HCM, các chuyên gia nhận định, sự thiếu hụt nhân lực trong ngành y, dược mà Bộ Y tế vừa công bố chính là nhu cầu cho ngành này trong năm tới.
Theo số liệu từ cuộc hội thảo, trung bình mỗi năm, mỗi công ty trong ngành dược sẽ tuyển từ 40 – 80 lao động, chủ yếu là sinh viên mới tốt nghiệp từ các trường đại học để đảm nhận những công việc như trình dược viên, nhân viên trong các công ty dược, bệnh viện và sở y tế các tỉnh, thành. Đó là chưa kể sự thiếu hụt nguồn nhân lực là các y, bác sỹ.
Còn theo báo cáo của Bộ Y tế, hiện cả nước có trên 85 triệu dân nhưng chỉ có 55.000 bác sỹ. Như vậy, tính trung bình chỉ có khoảng 6,4 bác sỹ trên 10.000 dân. Với vùng sâu, vùng xa, số lượng bác sỹ chỉ là 2/10.000 người.
Cũng theo bộ này, hiện mỗi năm việc khám chữa bệnh tại các bệnh viện cần thêm khoảng 6.000 bác sỹ, 1.500 dược sỹ, 10.000 điều dưỡng viên và khoảng 7.000 các cán bộ khác. Nhu cầu nhân lực cho các bệnh viện từ nay đến 2010 trên 74.000 người. Đây chính là “sức hút” nhân lực ngành y, dược trong năm tới.
Ở một chuyển động khác, trong bối cảnh kinh tế khó khăn, việc kinh doanh đình trệ, các doanh nghiệp phải tìm đủ mọi cách để sản phẩm mình làm ra khẳng định được tên tuổi, chỗ đứng. Đây chính là cơ hội cho ngành truyền thông, marketing, bán hàng phát triển.
Trao đổi với VnEconomy về nguồn nhân lực cho ngành này, một giám đốc công ty truyền thông cho biết, sở dĩ ông thành lập công ty truyền thông vì nhận thấy đây là một ngành phát triển mạnh nhất trong nửa năm trở lại đây, hiện nhân lực trong lĩnh vực này luôn trong tình trạng cung không đủ cầu.
Ghi nhận từ thống kê trực tuyến của Vietnamworks.com cũng cho thấy, bán hàng, tiếp thị, truyền thông là những ngành có cầu nhân lực cao nhất hiện nay.
Nguồn: VnEconomy
