(hieuhoc_hieuhoc): Ngày nay, các công ty đang dần niêm yết cổ phiếu của mình trên thị trường chứng khoán. Điều này giúp họ huy động được một nguồn vốn lớn từ nhiều nhà đầu tư. Vấn đề đặt ra làm thế nào để có thể tạo niềm tin nơi các nhà đầu tư này? Lúc đó, các công ty phải cần đến các chuyên viên IR.
IR (Investor Relation) – quan hệ nhà đầu tư cũng giống như nghề PR – quan hệ công chúng cách đây khoảng hơn chục năm khi nó xuất hiện, người ta cho là một hoạt động tốn chi phí cao thì ngày nay lại đề cao nó và coi đó là một hoạt động đầu tư chiến lược, lâu dài. Khái niệm IR này mới xuất hiện và đang gây ra sự chú ý của không ít doanh nghiệp nhạy bén. Vậy, công việc IR là gì?
Nguồn vốn – Yếu tố quan trọng bậc nhất của mỗi doanh nghiệp
Nói về chuyện kinh doanh, buôn bán, ông cha ta vẫn có câu “buôn tài không bằng dài vốn” quả là đúng và càn càng đúng hơn trong thời chứng khoán ngày nay. Khi mà các doanh nghiệp tham gia thị trường chứng khoán, họ sẽ có rất nhiều cơ hội để… “kéo dài” hay tăng thêm lượng vốn của mình, trong đó cách phổ biến nhất là phát hành thêm trái phiếu, cổ phiếu.
Tuy nhiên, không phải cố phiếu, trái phiếu của doanh nghiệp nào cũng dễ dàng bán được. Hàng loạt hiện tượng nhà đầu tư bán tống bán tháo cổ phiếu… chạy lấy người thời gian qua đã nói lên điều đó. Vậy vì sao, cùng có kết quả kinh doanh tốt, có vị thế tốt trên thị trường nhưng có doanh nghiệp thì thu hút được nhiều nhà đầu tư, lại có doanh nghiệp lại bị… thờ ơ?
Nguyên nhân ở đây là: Kinh doanh tốt cũng quan trọng nhưng không phải là tất cả. Một yếu tố vô cùng quan trọng nữa là quan hệ tốt với nhà đầu tư.
Bộ phận IR vẫn còn manh nha
Đối với các doanh nghiệp Việt Nam khái niệm IR hiện thời cũng giống như khái niệm PR (public relation) hơn 10 năm trước đây. Do đó có thể nhận thấy, trong thời gian tới, hoạt động IR sẽ trở thành trào lưu mới trong các doanh nghiệp Việt, đặc biệt là các doanh nghiệp niêm yết.
Hiện tại, rất nhiều doanh nghiệp chưa nhận thức được tầm quan trọng của bộ phận IR nên phần nhiều họ vẫn chưa xây dựng bộ phận này hoặc có thì mới chỉ là manh nha. Ngay cả FPT – một công ty lớn có cổ phiếu ảnh hưởng khá lớn đến chỉ số VN-Index cũng mới chỉ thành lập Ban quan hệ cổ đông sau khi gặp khủng hoảng trong quan hệ với nhà đầu tư. Hoạt động IR yếu kém cũng là nguyên nhân chính tạo đất sống cho các loại tin đồn trên thị trường chứng khoán hiện nay, gây ra tâm lý hoang mang, những chuyện “bán tháo”, “bán tống”…
Hiện nay ở Việt Nam cả doanh nghiệp và cổ đông đều chưa coi trọng vai trò của nhà đầu tư theo đúng nghĩa của những người cung cấp vốn quan trọng cho doanh nghiệp hoạt động. Nhà đầu tư có vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển của doanh nghiệp vì: nhà đầu tư là người bỏ tiền đầu tư cho công ty thực hiện các dự án, kế hoạch kinh doanh và cũng là người chia sẻ những rủi ro. Nhà đầu tư cũng là người tham gia vào việc ra các quyết định quan trọng, định hướng cho sự phát triển lâu dài của công ty trong các cuộc họp cổ đông. Và cuối cùng, thông qua các nhà đầu tư, các công ty có thể quảng bá hình ảnh của mình ra đại chúng, đóng góp vào sự phát triển bền vững, quyết định yếu tố thành bại của công ty.
Chính vì vậy, người ta mới nói rằng, thị trường vốn là thị trường của niềm tin. Điều gì sẽ xảy ra với một ngân hàng và một công ty cổ phần khi tất cả khách hàng ồ ạt rút vốn và bán cổ phiếu hẳn ai cũng có thể thấy rõ.
IR là gì?
Giáo sư Paul Argenti định nghĩa: IR là tất cả các hoạt động công bố thông tin của doanh nghiệp với nhà đầu tư, nhằm thỏa mãn cung cầu về thông tin mang lại lợi ích cho cả hai bên.
Nói cách khác, IR là hoạt động chuyên biệt trong hoạt động quan hệ công chúng (PR) của doanh nghiệp bao gồm hai nghiệp vụ tài chính và truyền thông có vai trò: xây dựng chiến lược cổ đông, công bố thông tin, là cầu nối giữa doanh nghiệp với nhà đầu tư và quảng bá hình ảnh doanh nghiệp.
Có thể nói giá cổ phiếu của một doanh nghiệp là do nhà đầu tư quyết định mà thông tin chính là nền tảng cho mọi quyết định của nhà đầu tư. Vì vậy, hoạt động IR phải đảm bảo cung (công bố thông tin theo yêu cầu của nhà đầu tư) và cầu thông tin (hiểu nhu cầu thông tin của nhà đầu tư hay những nhà đầu tư tiềm năng).
Để làm tốt điều này, hoạt động IR phải giải quyết được ba vấn đề gây mất cân đối cung cầu thông tin như: thông tin không đủ, thông tin không rõ ràng, thông tin tới sai đối tượng mà điều kiện cần của hoạt động này là cam kết của Ban giám đốc doanh nghiệp, chiến lược cổ đông và nhân sự.
Kinh nghiệm của các nước trên thế giới cho thấy đối với các doanh nghiệp nhỏ, có thể nâng cao chất lượng của hoạt động IR đồng thời tiết kiệm chi phí bằng cách thuê công ty chuyên nghiệp làm dịch vụ này. Cùng với nhận thức về vai trò quan trọng của công tác cổ đông trong các doanh nghiệp, trong thời gian tới cũng sẽ xuất hiện nhiều đơn vị làm dịch vụ IR mà chủ yếu sẽ là các công ty chứng khoán.
Những điều kiện cần có cho người làm IR
Trước tiên, bạn cần phải có kiến thức về lĩnh vực tài chính, đặc biệt là chứng khoán. Những kiến thức này bạn có thể học được từ các trường đại học đào tạo lĩnh vực này như ĐH Kinh tế Quốc dân, Học viện Tài chính, ĐH Kinh tế TP.HCM…
Bên cạnh đó, bạn phải có khả năng giao tiếp, thuyết phục tốt. Bạn làm về giao tiếp, truyền thông đối với những nhà đầu tư nên chắc chắn khẳ năng giao tiếp là rất quan trọng.
Nguyễn Trọng tổng hợp
(Chú ý: Hãy ghi rõ nguồn: “Nguyễn Trọng tổng hợp – Theo hieuhoc_hieuhoc.com” khi xuất bản lại nội dung bài viết này)
