Chỉ qua một năm thực hiện cuộc vận động “Hai không”, con số ảo về bệnh thành tích đã xẹp xuống như quả bóng bị xì hơi, thể hiện cụ thể qua số lượng học sinh (HS) yếu kém. Tại Đà Nẵng, học kỳ 1 năm học 2007-2008 ở nhiều trường, số lượng HS yếu đã tăng lên gấp 2 – 3, thậm chí gấp 4 lần những năm trước. Vậy, việc dạy thật – học thật hiện nay như thế nào ?
Dạy thật – Dạy giả
Ông Nguyễn Quang Long, Hiệu trưởng Trường THPT Trần Phú (Đà Nẵng) khẳng định: “Một giáo viên (GV) đã đứng trên bục giảng không bao giờ có tình trạng dạy giả. Số lượng GV có vấn đề về đạo đức cũng như chuyên môn chỉ chiếm một tỷ lệ rất nhỏ trong tổng số GV đang tâm huyết với nghề”. Để quản lý chất lượng GV, các trường đều có quy trình kiểm tra, thanh tra thường kỳ theo quy định, có kênh phản ánh thông tin của HS và Ban đại diện phụ huynh…
Tại trường THPT Trần Phú, học kỳ 1 năm nay, số lượng HS yếu của khối 10 tăng lên gấp 3 lần năm trước. Ông Nguyễn Huy Bính – Hiệu phó phụ trách chuyên môn của trường phân tích: “Trước đây, trung bình của tất cả các môn chỉ cần trên 5 điểm và không có môn nào dưới 3,5 là được HS trung bình; nhưng theo công văn 40, quy định mới về xếp loại HS, ít nhất một trong 2 môn Văn, Toán phải trên 5 điểm, nếu không sẽ xếp loại HS yếu. Đó cũng là nguyên nhân “kéo” số lượng HS yếu xuống nhiều hơn mọi năm”.
Nhiều GV – từ người theo nghề dạy gần hết quãng đời đến những GV lần đầu đứng trên bục giảng – đều đầy những bức xúc, trăn trở. “Rút ruột” bộc bạch những điều tâm huyết từ chính trái tim, nhiều người đã bật khóc, đặc biệt, với những GV dạy môn xã hội. Một GV đã “than”: “Bộ Giáo dục – Đào tạo cứ cải tiến, cải lùi, liên tục thay sách giáo khoa, thay đổi phương pháp dạy… Trong khi, đối tượng chính của sự nghiệp giáo dục là HS nhưng các em không chịu học thì dạy cho ai ? Muốn nhà khỏi nghiêng phải xây phần móng chứ sửa từ nóc như hiện nay chỉ là những biện pháp chữa cháy”. Mấy chục năm dạy Văn ở trường THPT Trần Phú, cô D.V đã khóc, cười theo từng con chữ, nhưng khi cô đang giảng bài, ở dưới lớp nhiều em vô tư cười giỡn, nhiều em điệu đàng soi gương, chải tóc… Không ít lần cô đã khóc vì thái độ học tập của HS.
Dạy thật – Học giả
Ông Nguyễn Quang Long nhận xét: “Có thể chia ý thức học tập của HS theo tỷ lệ 30-35-35. Tỷ lệ đầu là các em ham học, 30% học làng nhàng và số cuối cùng là không học gì cả”. Nhiều GV lại cho rằng, con số phản ảnh thật sự HS có ý thức học tập tốt và nắm đầy đủ kiến thức để được lên lớp chỉ khoảng… 10% trên tổng số HS. Trước đây, em đứng đầu và cuối lớp, điểm trung bình chỉ cách nhau chưa được 1 điểm nhưng hiện nay, em nhất lớp có thể dạy lại cho những em yếu. Là HS cấp 3 nhưng nhiều em không biết chữ nào, từ nào là viết hoa; việc sai lỗi chính tả là “chuyện như cơm bữa”. Những môn khoa học tự nhiên HS mất kiến thức căn bản trầm trọng, những định lý, định luật lẽ ra phải “thuộc như cháo” nhưng khi thầy, cô hỏi các em ngơ ngác như người từ trên trời rơi xuống. Một GV nhận định: “Thời trước, HS có thể thua GV “một cái đầu” nhưng với điều kiện học tập, thời đại bùng nổ thông tin như hiện nay, nếu một HS chịu khó nghiên cứu, mày mò, kiến thức tổng hợp có thể hơn cả GV”.
Nhiều ý kiến cho rằng khi đạo đức của HS không được xem trọng trong nhà trường, vấn đề dạy kiến thức của GV chỉ là công việc của một người xây lâu đài trên cát. Trước đây, xã hội nhìn người thầy lẫn người đi học bằng con mắt đầy trọng vọng. Một gia đình đông con, nghèo khổ vẫn dạy cho con ý thức nên kiếm cái chữ để bước vào đời. Khi một HS sai quấy, người ta chỉ cần chê trách “Học trò mà thế à!” đã là nỗi hổ thẹn với HS đó. Gia đình dạy và cả xã hội đều dạy, buộc mọi người phải có ý thức, nhận thức đúng đắn. Nhưng nay, HS bị điểm 0 vẫn không biết xấu hổ; cúp cua, trốn học là chuyện hết sức bình thường. Vì áp lực của cha mẹ, các em đến trường nhưng số đông không ý thức đó là nơi chốn để trau dồi tri thức, vốn sống. Cô D.V đã nhiều lần “kêu” với HS: “ Nhìn các em học mà cô lo quá! Trên nền tảng kiến thức chênh vênh, hụt hẫng, đầy lỗ hổng như thế, tiền đồ của các em sẽ đi về đâu?”.
Giáo dục là vấn đề lớn của toàn xã hội và chịu trách nhiệm cao nhất là Bộ Giáo dục – Đào tạo. Muốn dạy thật – học thật đúng ý nghĩa tự thân, điều đầu tiên cần làm là nâng cao ý thức học tập của HS. Quan trọng hơn là dạy đạo đức làm người. Đó là cái gốc để có thể giải quyết căn cơ tất cả mọi vấn đề.
(Theo VietBao.vn)
