(hieuhoc_hieuhoc.com). Bạn đã học, đã biết, có thể là rất nhiều các phương pháp để rèn luyện kỹ năng sáng tao như: Những nguyên tắc thủ thuật sáng tạo, lập bản đồ tư duy, phương pháp đột kích não, phương pháp SAEDI, SIMPLEX, nghệ thuật sáng tạo theo DOIT…v.v. Nhưng bạn không hài lòng vì chẳng thu được một chút xíu kết quả nào. Bạn kết luân: Sáng tạo là chỉ để cho “những người sáng tạo”. Bạn đúng, sáng tạo là việc chỉ dành cho người sáng tạo, nhưng bạn chưa biết một điều: Chỉ khi nắm được yếu quyết sáng tạo, bạn mới có khả năng hiểu rõ và thực hành các phương pháp sáng tạo. Khi đó vấn đề sáng tạo “được hay không” chỉ còn tùy thuộc vào động cơ của bạn: bạn có thật sự muốn thay đổi? “Đời thay đổi khi ta thay đổi”.Ai cũng có thể sáng tạo được, chấp nhận nó đi, cứ tin đi, chắc chắn bạn phải là người sáng tạo.
Trong các phương pháp sáng tạo, phương cách thực hiện tức là những thủ tục, các bước, các trình tự phải theo để sáng tạo được diễn giãi rất nhiều cùng với những ứng dụng và ích lợi của nó. Nhưng không ai nói về các yêu cầu nằm ngoài kiến thức, nghĩa là vấn đề “Tâm hồn sáng tạo” đã rất ít khi được đề cập đến ! Các tài liệu huấn luyện cho người học sáng tạo phần nhiều chỉ dựa theo và mô tả “phần xác” của những bậc thiên tài sáng tạo đi trước đã để lại, bỏ qua “phần tâm hồn” của họ, nên chúng ta thiếu mất một điều kiện cần và đủ để có thể sáng tạo.
Một nghệ sĩ múa, một tay xiếc uốn dẽo có thể mau chóng học và thực hiện tất cả các tư thế của Yoga, không những họ có thể trồng chuối, đi bằng tay mà còn có thể ngoáy mũi, móc lỗ tai bằng ngón chân cái chẳng hạn. Nhưng họ vẫn không phải thật sự là nhà Yoga, họ chẳng thu được ích lợi gì với sự bắt chước hình thức như vậy. Có thể cũng có chút kết quả hời hợt, nhưng muốn thành công trên con đường tu đạo, điều trọng yếu nhất của họ là phải nhận biết và sống như một người có “tâm hồn Yoga”.
Cũng vậy, các phương cách sáng tạo chỉ hướng dẫn các chiêu thức, các phương pháp, cách thực hiên tổng quát, đó là những điều cần thiết nhưng chưa đủ. Muốn là người sáng tạo, chúng ta phải học và sống với một “Tâm hồn sáng tạo” trước đã. Ở nhũng người sáng tạo, có thể họ đã may mắn có sẵn một tâm hồn như vậy, việc của họ chỉ là tiếp tục học hỏi, tìm kiếm để phát huy sáng tạo mỗi ngày một tốt hơn. Riêng với chúng ta, phải cần nhận biết và thay đổi mới có thể gây dựng cho mình một tâm hồn sáng tạo. Nhưng chúng ta sẽ thành công, nếu muốn.
Tâm hồn sáng tạo là gì? Như đã giãi thích ở trên, các phương pháp sáng tạo không gầy dựng nên tâm hồn sáng tạo, bắt chước theo lối sống lập dị cho dù là của một thiên tài sáng tạo cũng không thể giúp bạn có tâm hồn sáng tạo. Vậy, làm thế nào để có một tâm hồn sáng tạo? Tùy thuộc vào quan niệm, thái độ và phong cách mỗi người, sống một cách tự do thoát khỏi mọi thành kiến, một tâm hồn không còn bị giam cầm trong những ước lệ và quy định, sống một cách nhận biết: đó chính là một tâm hồn sáng tạo.
Người có tâm hồn sáng tạo luôn lạc quan, vui vẻ. Thái độ lạc quan giúp sáng tạo thêm linh hoạt, tích cực sáng tạo trở thành những hoạt động hàng ngày. Đươc vui thú với công việc của mình thì người đó sẽ làm việc tốt hơn.
Người có tâm hồn sáng tạo thì tự tin, can đảm, không khuất phục trước những thành kiến, không sợ hãi khi phải từ bỏ lối mòn quen thuộc để khám phá con đường mới. Tin điều không thể là hoàn toàn có thể, kiên trì với lý tưởng bản thân để phá vỡ hình thức cũ, dựng nên cột mốc mới.
Người có tâm hồn sáng tạo là người có tâm hồn trẻ thơ, luôn tươi mới, luôn tò mò khám phá, dám phá lệ, không e dè, sẵn sàng làm những điều chưa bao giờ làm, chưa bao giờ thích nên có thể thấy được điều kỳ diệu của những sự việc mà ta cho là bình thường, hiển nhiên.
Người có tâm hồn sáng tạo có tầm nhìn rộng mở, biết lắng nghe nên thu nạp được nhiều thông tin, dữ liệu cả “thô” lẫn “tinh” hơn. Họ không thành kiến, không đánh giá, không vội vã duy chỉ chọn các giải pháp đúng đắn, các sự vật tốt đẹp. (Vì một khi đã kết luận điều gì đó là tốt đẹp, là đúng đắn rồi thì khó mà vượt qua để tốt đẹp hơn, đúng đắn hơn.) Đồng thời, họ cũng không thành kiến, nên không phê phán, không bỏ lỡ những ý tưởng, những sự việc tưởng chừng như thô kệch, tầm thường. (Thật ra là rất phù hơp, giá trị). Như vậy, người có tâm hồn sáng tạo không bị rơi vào trạng thái quy kết, phê phán một cách tiêu cực, không dựa vào yêu ghét nhất thời nên họ có thể phát hiện nhiều cái đẹp bất ngờ.
Người có tâm hồn sáng tạo tin vào khả năng tiềm ẩn của bản thân. Biết lắng nghe trực giác để có thể sáng tạo theo cách riêng của mình, tìm cách làm sao cho mọi thứ hợp được với nhau. Họ coi sức mạnh sáng tạo như một quan năng phổ quát của con người, được mọi người thụ hưởng ở mức độ nhiều hơn hay ít hơn. Thế giới rộng lớn và đa dạng, ẩn chứa trong đó một kho tàng tri thức vô tận, chỉ là tự tin tìm kiếm thì sẽ thấy được.
Tóm lại, bạn phải luôn luôn bắt đầu với một cái gì, với tất cả mọi thứ, đừng tự vây hãm bản thân mình trong phạm vi nhỏ hẹp, buồn chán. Hãy đến với sáng tạo, vì sáng tạo là một quá trình liên tục, khi bạn bắt đầu hoàn tất nó, nó lại trở thành một vấn đề khác và rồi bạn lại muốn sáng tạo lại một lần nữa. Sự sáng tạo không đợi tuổi, cũng không cứ phải chờ trình độ. Hẳn nhiên, đối với mỗi người, ý chí càng lớn sẽ càng có điều kiện để thăng hoa sáng tạo, song tuổi tác và bằng cấp không phải là yếu tố quyết định.
Chính thái độ sống của mỗi người sẽ góp phần chủ yếu vào sự quyết định số phận của người đó, chứ không phải trí thông minh. Dám chấp nhận và sẵn sàng cho sự thay đổi sẽ góp phần tạo thêm sức mạnh sáng tạo. Phần lớn sự thành công của chúng ta tùy thuộc vào khả năng đảo ngược tình thế, khả năng ứng biến để xoay chuyển tình hình, đó là thái độ tích cực sáng tạo trong cuộc sống. Tâm hồn sáng tạo cần phải được duy trì suốt cả cuộc đời, bởi vì sáng tạo là một hoạt động không bao giờ ngưng, một mục tiêu không bao giờ hoàn mỹ, không có sự kết thúc.
Xem tiếp: Sáng tạo
(Bài 3) . Tìm hiểu, thu thập và xác định vấn đề.
(Bài 4) .Sáng tạo: Bước nhảy đột phá diệu kỳ.
(Bài 5) . Sáng tạo: Hòa hợp, phá lệ và hành động.
Văn Chí Kỳ. (hieuhoc_hieuhoc.com).
