Quy mô thị trường tiềm năng phản ánh tầm nhìn và giúp bạn xây dựng chiến lược kế hoạch hành động. Không một nhà đầu tư nào muốn rót vốn vào công ty không có khái niệm gì về quy mô thị trường mình đang phục vụ hoặc sẽ phục vụ. Thậm chí, nếu một thị trường tiềm năng của công ty quá nhỏ sẽ hạn chế khả năng thu hút vốn đầu tư của bạn.
TAM SAM SOM là một trong những công cụ giúp bạn hình dung bức tranh tổng thể câu chuyện kinh doanh của bạn một cách tương đối với ba bước:
– Tổng nhu cầu với sản phẩm dịch vụ (Total available market -TAM):
Tùy tầm nhìn của bạn muốn hướng tới thị trường toàn cầu hay thị trường khu vực, TAM của bạn sẽ khác nhau. Ví dụ, bạn kinh doanh các tour du lịch trên lãnh thổ Việt Nam cho người Việt Nam. Vậy TAM của bạn chính là tổng nhu cầu của người Việt Nam đối với dịch vụ du lịch với tour trên lãnh thổ Việt Nam.
– Thị trường có thể phục vụ được (Serviceable Available Market- SAM).
Khi bạn khởi sự kinh doanh, với nguồn lực hạn chế, dự kiến trong 2-3 năm tiếp theo, bạn chỉ có thể phục vụ được thị trường miền Bắc. SAM sẽ giúp bạn giới hạn phạm vi phục vụ thị trường một cách thực tế hơn.
– Thị trường có thể nắm giữ được (Serviceable Obtainable Market- SOM)
Nếu bạn là người duy nhất trên thị trường, SOM có thể chính là SAM. Nhưng với những thị trường nhiều cạnh tranh, SOM có thể phải được tính toán thật kỹ lưỡng về tỷ lệ phần trăm bạn có thể nắm giữ.
SOM là nhân tố mang tính quyết định vào thời điểm hiện tại, nó phản ánh năng lực của bạn và khả năng chiếm lĩnh thị trường. SAM phản sự cạnh tranh trên thị trường thực tế. TAM phản ánh tầm nhìn và tiềm năng trong tương lai của sản phẩm dịch vụ của bạn.
Ước lượng từ kỳ vọng của bạn
Một cách thức khác giúp bạn ước lượng quy mô thị trường là đi từ hiểu biết của bạn với những thông số bình quân có được. Quy mô thị trường =A x B x C1.
Trong đó: A = Số lượng khách hàng; B = Trung bình quy mô giao dịch; C = Số lượng giao dịch/khách hàng/năm
Ví dụ, bạn nhắm vào thị trường đồ tiêu dùng của trẻ em ở Hà Nội: Số trẻ em ở Hà Nội ra đời bình quân 1 năm là 120.000 và mức chi tiêu cho con cái ở đây là 350.000. Quy mô thị trường Hà Nội = 120000 x 350000 x 12 = 504 tỷ.
Bạn dự kiến doanh thu của mình trong 1 tháng có thể đạt 1.2 tỷ có nghĩa thị phần bạn kỳ vọng đạt được sẽ là: 1.2 x 12/504000000000 = 3% thị phần.
Tổng hợp thống kê và các báo cáo
Điều này đặc biệt quan trọng khi bạn muốn kinh doanh trong những thị trường mang tính đặc thù và không thể tự mình tiến hành các nghiên cứu thị trường vốn rất đắt đỏ.
Lấy ví dụ, bạn muốn phát triển dịch vụ giải trí và tăng cường sức khỏe cho người già ở các thành phố lớn, chắc chắn bạn cần thống kê về số lượng người dân theo độ tuổi của các cơ quan thống kê để hình dung ra TAM. Sau đó, dựa trên quan sát của bạn về thu nhập của từng nhóm người già về hưu khác nhau để xem khả năng chi trả cho sản phẩm dịch vụ của bạn, bạn có thể giới hạn phạm vi thị trường. Cuối cùng, hãy xem trong khu vực bạn sinh sống có khoảng bao nhiêu hộ gia đình có người già đủ khả năng chi trả cho sản phẩm dịch vụ như vậy. Những con số thống kê mặc dù không thực sự được cập nhật cũng giúp bạn hình dung một cách cơ bản về khả năng tiếp cận thị trường của mình.
Theo: NG. Đặng Tuấn Minh (Đổi mới sáng tạo/Tiasang)
