(hieuhoc_hieuhoc.com) Ba nhà khoa học Mỹ, Canada và Pháp nghiên cứu về hệ thống miễn dịch của cơ thể người đã mở ra con đường mới phòng ngừa & điều trị: ung thư, nhiễm trùng và các bệnh viêm nhiễm, đã đoạt giải Nobel y học 2011. – Đó là các nhà khoa học Bruce Beutler (Mỹ), Jules Hoffmann (Pháp, sinh tại Luxembourg) và Ralph Steinman (Canada), theo thông báo của Uỷ ban Nobel tại Stockholm, Thuỵ Điển lúc 16g30 chiều ngày 03.10.2011.
Cả ba nhà khoa học này sẽ chia nhau giải thưởng 10 triệu kronor (1,5 triệu USD), trong đó hai nhà khoa học Mỹ và Pháp chia nhau một nửa giải thưởng (750.000USD), nửa giải còn lại thuộc về nhà khoa học Canada (vừa qua đời ngày 30.9 vì ung thư tuyến tuỵ).
Theo Uỷ ban Nobel, hai nhà khoa học Beutler và Hoffmann được vinh danh “vì những khám phá của họ liên quan đến việc kích hoạt hệ miễn dịch bẩm sinh”, còn nhà khoa học Steinman được vinh danh vì “phát hiện tế bào đuôi gai và vai trò của nó trong khả năng miễn dịch thích nghi”.
Giáo sư Hans-Gustaf Ljunggren của viện Karolinska đã công bố danh sách những người đoạt giải Nobel y học 2011 tại cuộc họp báo ở Stockholm, chiều 3.10.2011: “Công việc của họ đã mở ra con đường mới cho sự phát triển công tác phòng chống và điều trị ung thư, nhiễm trùng và bệnh viêm nhiễm, tạo nên cuộc cách mạng trong kiến thức nhân loại về hệ miễn dịch, bằng cách phát hiện các nguyên tắc cơ bản để kích hoạt của nó”, thông báo của Uỷ ban Nobel nêu.
Hai nhà khoa học Bruce Beutler và Jules Hoffmann phát hiện ra protein thụ thể có khả năng nhận ra vi sinh vật và kích hoạt khả năng miễn dịch bẩm sinh, bước đầu tiên trong phản ứng miễn dịch của cơ thể. Nghiên cứu của hai ông là bước đi tiên phong và mở đầu cho phong trào nghiên cứu miễn dịch bẩm sinh.
Khám phá của Hoffmann bắt đầu từ năm 1996 trong quá trình nghiên cứu làm cách nào ruồi giấm chống được nhiễm trùng. Hai năm sau, năm 1998, Beutler nghiên cứu trên chuột đã chỉ ra rằng ruồi giấm và động vật có vú đều kích hoạt miễn dịch bẩm sinh theo cách tương tự khi bị tấn công bởi các vi sinh vật gây bệnh.
Ông Ralph Steinman đã khám phá ra các tế bào đuôi gai của hệ miễn dịch và khả năng độc đáo của nó trong việc kích hoạt và điều hòa miễn dịch thích ứng, giai đoạn sau trong quá trình hệ miễn dịch tống vi sinh vật ra khỏi cơ thể. Khám phá của Steinman là vào năm 1973, khi ông tìm thấy một loại tế bào, tế bào đuôi gai, có một khả năng duy nhất là kích hoạt các tế bào T (lympho T). Những tế bào T này có vai trò quan trọng trong miễn dịch thích ứng, sản xuất các kháng thể để tiêu diệt nhiễm trùng. Một khi nhiễm trùng đã được chặn đứng, hệ miễn dịch của cơ thể sẽ “nhớ” lại quá trình này và sẽ áp dụng cho lần phòng thủ sau, khi có cuộc tấn công nhiễm trùng kế tiếp.
Khám phá của bộ ba nói trên đã kích hoạt sự phát triển của những phương pháp mới để điều trị và ngăn ngừa bệnh tật, bao gồm cả các loại vắc-xin cải tiến và trong nỗ lực giúp hệ miễn dịch tấn công các khối u, theo kết luận của Uỷ ban Nobel.
– Ông Bruce A. Beutler sinh năm 1957 tại thành phố Chicago, Mỹ. Ông là giáo sư di truyền học và miễn dịch học tại Viện Nghiên cứu Scripps (Mỹ) từ năm 2000. Ông nhận bằng tiến sĩ y học tại đại học Chicago vào năm 1981, sau đó chuyển về công tác ở đại học Rockefeller, bang New York (Mỹ) để công tác.
– Ông Jules A. Hoffmann sinh năm 1941 tại Echternach, vương quốc Luxembourg. Ông hoàn tất chương trình tiến sĩ y học và nhận bằng tại Pháp vào năm 1969, sau đó học sau tiến sĩ tại Đức. Từ năm 1974-2009, ông là trưởng phòng thí nghiệm kiêm giám đốc Viện sinh học tế bào phân tử thuộc đại học Strasbourg, Pháp. Trong giai đoạn 2007-2008, ông là chủ tịch viện Hàn lâm khoa học quốc gia Pháp.
– Ông Ralph M. Steinman sinh năm 1943 tại thành phố Montreal, Canada. Ông nhận bằng tiến sĩ tại trường Y Harvard vào năm 1968. Từ năm 1988 đến nay, ông là giám đốc Trung tâm Miễn dịch học và các bệnh miễn dịch của đại học Rockefeller, bang New York, Mỹ. Ông vừa qua đời tại Mỹ ngày thứ sáu 30.9.2011 vì ung thư tuyến tuỵ. Về phiá Ủy ban Nobel, tổng thư ký Goran Hansson nói với hãng tin Reuters: “Tôi rất buồn khi tiến sĩ Steinman đã không thể nhận được tin tức về giải Nobel và cảm thấy hạnh phúc. Nhưng ông là một nhà khoa học vĩ đại”. Còn trường đại học nơi giáo sư Steinman làm việc cho biết: “Steinman được chẩn đoán ung thư tuyến tụy cách đây bốn năm, và cuộc đời của ông đã được kéo dài bằng cách sử dụng một liệu pháp miễn dịch tế bào đuôi gai dựa trên thiết kế của riêng giáo sư”, tức giáo sư đã áp dụng nghiên cứu về hệ miễn dịch lên bản thân ông. Cựu sinh viên của giáo sư Steinman, ông Michel Nussenzweig nhận xét: “Không ai tin phương pháp này trong một thời gian rất dài, ước mơ của giáo sư là sử dụng phát hiện của mình để phát triển vắc-xin và đó là một giấc mơ khá gần.”
Trước đây từng có các tiền lệ giải thưởng Nobel trao cho người chết trước đó, và đều là người Thuỵ Điển. Đó là nhà thơ Erik Axel Karlfeldt, Nobel văn học năm 1931; và Nobel hoà bình cho tổng thư ký Liên hợp quốc Dag Hammarskjöld năm 1961 sau khi ông chết trong một tai nạn máy bay trong khi làm nhiệm vụ kiến tạo hòa bình ở châu Phi.
Sau giải Nobel Sinh lý học và y học 2011 (hay còn gọi là Nobel Y học) được công bố (3.10), các giải khác sẽ lần lượt được công bố gồm Vật lý (4.10), Hóa học (5.10), Văn học (6.10), Hòa bình (7.10) và Kinh tế (10.10). Mỗi giải gồm một huy chương vàng, giấy chứng nhận và số tiền thưởng trị giá 10 triệu kronor Thụy Điển (khoảng 1,5 triệu USD).
THEO (REUTERS, AP/SGTT)
